15 sierpnia w polskim kalendarzu. Rozmowa ze Starostą Gnieźnieńskim – Dariuszem Pilakiem
2014-08-14
To prawda. 15. sierpnia co najmniej z kilku powodów jest dniem ważnym i godnym upamiętnienia. Patrząc historycznie i biorąc pod uwagę chronologię zdarzeń mógłbym zacząć od tego, że 15. sierpnia w tradycji katolickiej jest Świętem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, a w polskiej tradycji Świętem Matki Boskiej Zielnej. Po drugie 15 sierpnia to symboliczna rocznica Bitwy Warszawskiej. Tzw. „cud nad Wisłą” tak naprawdę był szerokim planem bitwy, która rozegrała się w dniach 13-25 sierpnia 1920 roku w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Zadecydowała ona o zachowaniu niepodległości przez Polskę i przekreśliła plany rozprzestrzenienia rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią.Po trzecie wreszcie, 15. sierpnia to również Święto Wojska Polskiego. Do kalendarza świąt państwowych powróciło ono w 1992 roku.
Czym dla Pana Starosty jest ten dzień?
Skoro pytanie kierowane jest do Starosty to zobowiązany jestem odpowiedzieć, że przede wszystkim wspomnieniem historycznych wydarzeń związanych z Bitwą Warszawską i ustawowym Świętem Wojska Polskiego. Dziś coraz mniej – to oczywiście moja opinia – mówi się szczególnie kolejnemu pokoleniu o wydarzeniach z 1920 roku i ich ogólnopolitycznym znaczeniu. Poprzestaje się często
na uroczystych apelach i składanych kwiatach. Proszę jednak pamiętać, że dla Europy początku XX wieku bitwa w wojnie polsko-bolszewickiej, chyba nie bez przesady nazywana „cudem nad Wisłą”, był czymś szczególnieważnym. Edgara D\'Abernon, brytyjski polityk, dyplomata i pisarz określił tę batalię „osiemnastą decydująca bitwą w dziejach świata”. Ledwo odzyskawszy niepodległość Polska musiała przeciwstawić się nawałnicy bolszewickiej. Było to zadanie niezmiernie trudne jeżeli w ogóle możliwe. Udało się nam wówczas nie tylko zatrzymać natarcie przeważających sił nieprzyjaciela,
ale przeszliśmy do kontrofensywy, a ostatecznie doprowadziliśmy do zwycięstwa i zawarcia pokoju. Dla mnie osobiście ważniejsze jest jednak coś innego. Otóż młode wówczas państwo Polskie,
jego elity i obywatele nie byli wcale zgodni w ocenie sytuacji społecznej i politycznej ówczesnej Polski. Nieustannie trwały spory dotyczące nie tylko kształtu przyszłego państwa, ale jego drogi rozwoju i miejsca na europejskiej scenie. Paradoksalnie ta sytuacja pod wieloma względami jest podobnado naszej dzisiejszej rzeczywistości. A jednak w sytuacji zagrożenia potrafiliśmy zapomnieć
o różnicach i dzielących nas animozjach i zjednoczyć siły w walce o nasz kraj. Wierzę i mam taką nadzieję, że dziś także jesteśmy zdolni do takiego porozumienia. Chciałbym również, aby było ono możliwe nie tylko w sytuacji zagrożenia. Na szczęście obecnie nasze bezpieczeństwa zdaje się być zagwarantowane. Liczę jednak, że możliwy jest konsensus, porozumienie i wspólna praca. Myślę oczywiście o całym kraju, choć najbliższy mojemu sercu jest Powiat i jego sprawy.
15. sierpnia to również ustawowe Święto Wojska Polskiego. Pierwszy raz oficjalnie świętowano
je w 1923 roku i kontynuowano ten zwyczaj aż do 1939 roku. Ponownie Wojsko Polskie obchodzi
to święto 15 sierpnia od 1992 roku. W mojej ocenie ważne jest jednak nie tylko samo święto. Konieczne jest byśmy zdawali sobie sprawę również z tego, kogo w tym dniu pragniemy uczcić
i docenić. Odbywające się apele, uroczyste odprawy i zmiany wart są przede wszystkim wspomnieniem tych, którzy broniąc wolności i niepodległości państwa Polskiego, i to na przestrzeni wieków, narażali swoje zdrowie a nawet oddali życie. Święto Wojska Polskiego to jednak również okazja do podziękowania tym, którzy obecnie pełnią zaszczytną służbę w mundurach polskich sił zbrojnych. Corocznie 15. sierpnia odbywają się w kościołach polowych w Polsce uroczyste Msze Święte. 15 sierpnia 2007, pierwszy raz w powojennej historii Polski, miała miejsce defilada nawiązująca do tradycji II Rzeczypospolitej. Podobnie będzie i w tym roku w trakcie centralnych uroczystości w Warszawie. Korzystając z okazji pragnę także wyrazić swoje uznanie
i najserdeczniejsze życzenia dla żołnierzy różnych stopni i formacji. Ich służba Polsce również w czasie pokoju jest odpowiedzialnym i trudnym zadaniem. Dziś być żołnierzem oznacza nie tylko brać czynny udział w walkach na polu bitewnym, ale to także ciężka i systematyczna praca, udział w misjach pokojowych, a nawet pomoc i wsparcie w trakcie, tak częstych teraz, klęsk żywiołowych.
Za tę obecność i pomoc wszystkim noszącym mundur Wojska Polskiego należą się szczególne podziękowania.
A jak Pan świętuję ten dzień, zakładam bowiem, że robi to Pan?
Zacznę od tego, że wszystkich mieszkańców Powiatu Gnieźnieńskiego zachęcam do aktywnego spędzenia tego dnia. Pamiętajmy, że dla wielu osób jest to dzień wolny od pracy. Form w jaki można spędzić ten dzień jest wiele. Może to być udział w zorganizowanych uroczystościach, wspomnienie własnych bliskich którzy walczyli o niepodległość Polski. Spotkanie z najbliższymi, którzy w mundurze pełnią służbę wojskową. Równie dobrze to może być zwykły spacer z rodziną. Jeżeli przy okazji wspomni się – szczególnie najmłodszym – dlaczego jest to dzień wolny od pracy i po co pamięta
się o takich świętach i rocznicach to myślę, że będzie to świetna lekcja patriotyzmu. Ja osobiście – choćby z racji pełnionej funkcji – będę w tym dniu uczestniczył w uroczystościach zaplanowanych przez Prezydenta Miasta Gniezna. Połączone obchody Święta Wojska Polskiego oraz 94. Rocznicy Bitwy Warszawskiej zostaną w Gnieźnie zainaugurowane Uroczystą Mszą Świętą w intencji Ojczyzny. Odbędzie się ona w Kościele Garnizonowym. Następnie ok. godziny 11:30 będą miały miejsce uroczystości na cmentarzu przy ul. Witkowskiej w kwaterze poległych w wojnie polsko-bolszewickiej. To oficjalne uroczystości. Nie wykluczam jednak, że popołudnie spędzę bardziej aktywnie z rodziną. Może wspólny wypad rowerowy. Wszystko zależy od pogody. Niemniej wszystkim mieszkańców Gniezna i Powiatu zachęcam, by w tym dniu pamiętali o mniej lub bardziej znanych bohaterach
i obrońcach naszej Ojczyzny, także tych z terenu Powiatu. Ważne byśmy umieli wspólnie świętować wydarzenia związane z 15. sierpnia i abyśmy wspólnie poszukiwali porozumienia i współpracy,
o których mówiłem na początku. Tak rozumiem 15. sierpnia, do takiego świętowania i upamiętnienia tego dnia i związanych z nim wydarzeń zachęcam.
Dziękuję bardzo za rozmowę.
Dziękuję.