Znak Dziedzictwa Europejskiego dla Gniezna

Aktualnie trwa proces ponownej weryfikacji poszczególnych kandydatur z całej Europy w kontekście nowej listy obiektów po roku 2014.

Znak Dziedzictwa Europejskiego służy podkreśleniu symbolicznej wartości obiektów, które odegrały znaczącą rolę w historii i kulturze Europy lub budowaniu Unii Europejskiej, i nadaniu im odpowiedniej rangi. Został ustanowiony w 2007 roku w wyniku inicjatywy międzyrządowej kilku państw europejskich. Na podstawie wyboru dokonanego przez poszczególne państwa europejskie, do tej pory Znak Dziedzictwa Europejskiego przyznano 68 miejscom znajdującym się w 19 państwach europejskich.

Wśród nich znajdują się:

1. Stocznia GdaÅ„ska, jako koleba „SolidarnoÅ›ci”
2. Wzgórze Lecha wraz z Katedrą Gnieźnieńską
3. Katedra Wawelska - Bazylika Archikatedralna Świętego Stanisława Biskupa Męczennika i Świętego Wacława na Wawelu
4. Miasto Lublin, jako miejsce zawarcia Unii Polsko-Litewskiej

O wszystkich 68 miejscach wpisanych na międzyrządową listę ZDE można przeczytać na stronie francuskiego ministerstwa kultury (FR, EN): www.culture.gouv.fr

W wyniku działań podjętych przez Radę Unii Europejskiej członkowie Parlamentu Europejskiego przyjęli decyzję o przekształceniu obecnego międzyrządowego Znaku Dziedzictwa Europejskiego w formalną inicjatywę Unii Europejskiej. Ma to zwiększyć jego oddziaływanie, widoczność oraz prestiż. Aby znaleźć się w rejestrze, obiekty będą musiały wykazać, że odegrały ważną rolę w procesie integracji europejskiej.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zdecydowało o zgłoszeniu do ponownej weryfikacji dotychczasowych czterech miejsc posiadających znak ZDE (maksymalnie każdy kraj członkowski UE może zgłosić w roku 2014 cztery kandydatury).

Z początkiem czerwca br. formularz wniosku dla Wzgórza Lecha w Gnieźnie został wypełniony i przesłany do ministerstwa.

Wniosek zostaÅ‚ wypeÅ‚niony przez zespół w skÅ‚adzie: Agnieszka RzempaÅ‚a – Chmielewska, Dyrektor WydziaÅ‚u Promocji i Rozwoju Starostwa Powiatowego w Gnieźnie, Danuta Kryszak – inspektor WydziaÅ‚u Promocji i Rozwoju Starostwa Powiatowego w Gnieźnie, Agnieszka Jendrzejczak – podinspektor WydziaÅ‚u Promocji i Rozwoju Starostwa Powiatowego w Gnieźnie, Piotr WiÅ›niewski – Dyrektor Miejskiego Centrum Innowacji i Promocji UrzÄ™du Miejskiego w Gnieźnie, Jacek WrzesiÅ„ski – PrzewodniczÄ…cy Organizacji Turystycznej „Szlak Piastowski”, Ks. Kan. Jan Kasprowicz – proboszcz Archikatedry GnieźnieÅ„skiej, Ks. dr JarosÅ‚aw Bogacz – dyrektor Muzeum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, Mateusz WrzesiÅ„ski – Powiatowe Centrum Informacji Turystycznej w Gnieźnie.

Aktualnie wniosek jest weryfikowany przez urzędników ministerialnych. Po zatwierdzeniu wniosek zostanie przedłożony do akceptacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wszystkie opracowane wnioski w języku angielskim muszą następnie zostać przekazane do Komisji Europejskiej w terminie do 1 marca 2014 roku. Decyzja Komisji o przyznaniu znaku poszczególnym kandydatom winna być znana w grudniu 2014 roku.

Warto dodać, że Znak Dziedzictwa Europejskiego różni siÄ™ od innych inicjatyw w zakresie dziedzictwa kulturowego, takich jak Lista Å›wiatowego dziedzictwa UNESCO, konwencje UNESCO dotyczÄ…ce ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego czy „Europejskie szlaki kulturowe” Rady Europy, dlatego, że:

• wyróżnia jedynie obiekty, które odegraÅ‚y kluczowÄ… rolÄ™ w historii Europy lub integracji UE;
• nie odnosi siÄ™ do walorów estetycznych lub architektonicznych obiektu, lecz do jego wartoÅ›ci symbolicznej;
• nie dotyczy ochrony obiektów, lecz proponowanych przez nie dziaÅ‚aÅ„ i ich wymiaru edukacyjnego, szczególnie wobec ludzi mÅ‚odych;
• zwiÄ™ksza efektywność obiektów opatrzonych Znakiem poprzez propagowanie ich wzajemnych kontaktów, co uÅ‚atwi partnerskie uczenie siÄ™ i pobudzi dynamikÄ™ dziaÅ‚aÅ„.

Po roku 2014, czyli od daty pierwszego wpisu na listę unijną ZDE, kolejne aplikacje będą mogły być zgłaszane przez poszczególne państwa członkowskie w systemie co dwa lata. Każde państwo będzie mogło zgłosić maksymalnie po dwóch kandydatów, przy czym na listę zostanie wpisany tylko jeden kandydat z kraju członkowskiego w ramach danego naboru.