Pierwsze koronacje królewskie

W archikatedrze gnieźnieÅ„skiej odbyÅ‚a siÄ™ pierwsza koronacja królewska. A później jeszcze czterokrotnie arcybiskupi gnieźnieÅ„scy nakÅ‚adali korony wÅ‚adcom:             

BolesÅ‚aw Chrobry – 18 kwietnia (?) 1025 [Arcybiskup Hipolit]

Mieszko II – 25 grudnia (?) 1025 [Arcybiskup Hipolit]

BolesÅ‚aw II ÅšmiaÅ‚y – 25 grudnia 1076 [Arcybiskup Piotr]

PrzemysÅ‚ II – 26 czerwca 1295 [Arcybiskup Jakub Åšwinka]

WacÅ‚aw II – sierpieÅ„ 1300 [Arcybiskup Jakub Åšwinka]

Dwie pierwsze koronacje to naturalna kolej losu – nigdzie indziej, jak w archikatedrze dokonywano koronacji wÅ‚adców. Na uwagÄ™ zasÅ‚uguje koronacja BolesÅ‚awa ÅšmiaÅ‚ego dokonana wÅ‚aÅ›nie w Gnieźnie, a szczególnie PrzemysÅ‚a II, który dążyÅ‚ do zjednoczenia ziem piastowskich i odnowienia królestwa. Do rangi symbolu (podkreÅ›lenie znaczenia archikatedry gnieźnieÅ„skiej, a także usankcjonowanie wÅ‚asnej koronacji) urosÅ‚a koronacja WacÅ‚awa II.

Gall Anonim opisaÅ‚ jak podczas pobytu w Gnieźnie Otton III zdjÄ…Å‚ swój diadem i zakÅ‚adajÄ…c na gÅ‚owÄ™ BolesÅ‚awa miaÅ‚ powiedzieć, iż tak zacnego wÅ‚adcÄ™ na tron posadzić należy i koronÄ… uwieÅ„czyć. Jednak nie ma żadnych Å›ladów, aby podobnego aktu w roku 1000 dokonaÅ‚ arcybiskup. Otto III podarowaÅ‚ BolesÅ‚awowi wÅ‚óczniÄ™ Åšw. Maurycego, a także gwóźdź z Krzyża PaÅ„skiego. DziÅ› wÅ‚ócznia przechowywana jest w skarbcu katedry wawelskiej.

Niestety nic nie wiadomo o insygniach królewskich, o koronie jakÄ… koronowano BolesÅ‚awa i Mieszka II. Jedyne co można stwierdzić, to iż insygnia wywiezione zostaÅ‚y do Niemiec, gdzie zaginęły. Nowe insygnia (korona, berÅ‚o, miecz) koronacyjne wykonano dla BolesÅ‚awa ÅšmiaÅ‚ego i to je wykorzystywano podczas koronacji PrzemysÅ‚a II i WacÅ‚awa II. Niestety i te insygnia przepadÅ‚y. Wywiezione w 1303 roku do Pragi zniknęły.